گفتمان زنانه ی قدرت / اسماعیل حسام مقدم
تحلیل گفتمان سینمای دهه هشتادشمسی در ایران
چکیده:
مقاله حاضر با استفاده از نظريه بازنمايي و رويکرد تحليل گفتمان انتقادی، به بازنمايي گفتمان زنانه ی قدرت در رابطه با تجربه ی زندگی روزمره در سينماي ايران مي‌پردازد. در واقع، زندگی روزمره تنها محملی برای تجربه ی زیسته ی زنانی هست که به جستجوی مقاومت و رهایی از نظم نمادین(لاکان، 1977)، درحال برساختن گفتمانی برای قدرت زیستی اشان(هارت و نگری، 1387) می باشند و “تاکتیک مقاومت در زندگی روزمره" (به زعم میشل دوسرتیو) نيز معياری برای گفتمان قدرت زنانه هست که در باب مسائل شناختي، هستي‌شناختي و اخلاقي صورتبندی شده و در هر نقطه‌اي با گزاره های قدرت مردانه در تقابل قرار مي‌گيرد. تجربه ی روزمره ی مقاومت زنانه هم كه تابعي از اصول موضوعه اين گفتمان است به‌شيوه خاصي از رابطه اش با هستی و معنای زیست اشاره دارد. اين شيوه خاص رابطه ی بازنمایانه در زمينه زندگي تخيلي فيلم و سينما كه با بازنمايي تجربيات فردي همراه مي‌باشد را می توان مورد تحلیل گفتمان انتقادی قرار داد. سينماي روزمره ی ايران در دهه هشتادشمسی به‌مثابه يکي از مهم‌ترين میانجی هایی که به بازنمايي این نوع گفتمان زنانه ی قدرت امکان حضور بخشیده، به مثابه ی بستری برای تحلیل گفتمان این صورتبندی انتخاب شده و در این مقاله با انتخاب پنج فیلم چهارشنبه سوری، کنعان، به همین سادگی، هرشب تنهایی و سعادت آباد، که همگی در همین دهه ساخت و اکران شده اند، به توصیف، تفسیر و تبیین فضای گفتمانی برآمده از مقاومت در زندگی روزمره زنانی پرداخته که درجستجوی گزاره های گفتمان قدرت زنانه، همواره تاکتیک های مقاومت شان با ناکامی مواجه شده و گویا امکان رهایی ای برای زنان متصور نیست.
واژگان کلیدی: زندگی روزمره، زنان، قدرت زیستی، تحلیل گفتمان انتقادی، مقاومت، رهایی.
چکیده مقاله ای که برای زمستان 1390 به نگارش درآمده است و برای همایش ملی "ابعاد اجتماعی ایران" ارائه شده است.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر